Depremler yalnızca yer yüzünü değil, ruhumuzu da sarsar. Fiziksel olarak zarar görmemiş olsak bile, yaşanan korku, kayıplar ve belirsizlik duygusu zihinsel ve duygusal anlamda derin izler bırakabilir. Bu yazıda, deprem sonrası yaşanabilecek psikolojik etkilerden ve bu süreçte kendimize ya da sevdiklerimize nasıl destek olabileceğimizden bahsedeceğiz.
1. Deprem Sonrası Normal Olan Tepkiler
Deprem gibi ani ve travmatik olaylar sonrasında birçok kişi benzer tepkiler verebilir. Bu tepkiler, yaşananların “anormal” değil, zorlayıcı bir duruma verilen “normal” tepkiler olduğunu hatırlatır:
- Sürekli irkilme, seslere karşı hassasiyet
- Uyumakta zorlanma veya kabus görme
- Olayı tekrar tekrar hatırlama (flashback)
- Geleceğe dair endişe, umutsuzluk
- Suçluluk, çaresizlik veya öfke
- Sosyal çevreden uzaklaşma
Bu belirtiler, olaydan sonraki ilk birkaç hafta içinde görülüyorsa genellikle travmaya verilen doğal tepkilerdir. Ancak bu semptomlar kalıcı hale gelirse, profesyonel destek almak önemlidir.
2. Çocuklar ve Travma
Çocuklar travmaları anlamlandırmakta zorlanabilir. Oyunlarında depreme dair temalar görmek, sürekli aynı soruları sormaları ya da alt ıslatma gibi davranış değişiklikleri fark etmek mümkündür. Onlara güvenli bir ortam sunmak, duygularını ifade etmeleri için destek olmak ve yaşlarına uygun bilgiler vermek iyileşme sürecinde çok önemlidir.
3. Psikolojik Destek Almanın Önemi
Birçok kişi “Benim başıma bir şey gelmedi, yardım istemem bencilce olur” diye düşünebilir. Oysa psikolojik destek istemek güçsüzlük değil, tam tersine iyileşme yolunda atılan güçlü bir adımdır. Unutmayın: travmanın izleri görünmeyebilir ama etkilidir.
4. Kendimize ve Sevdiklerimize Nasıl Destek Olabiliriz?
- Konuşmak isteyen birine yargılamadan, kesmeden, yönlendirmeden dinleyici olun.
- “Ağlama”, “Unut gitsin”, “Takma kafana” gibi ifadelerden kaçının.
- Günlük rutine dönmeye çalışın; küçük şeylerde bile kontrol duygusu iyileştiricidir.
- Nefes egzersizleri, doğa yürüyüşleri, fiziksel hareket ve sosyal destek önemlidir.
- Gönüllü destek faaliyetleri, kişinin kendini işe yarar hissetmesini sağlayabilir.
5. Umudu Hatırlamak
Yaşanan her zorluğun ardından bir iyileşme süreci gelir. Bu süreç, sabır, destek ve anlayış gerektirir. Kimi zaman kendi başımıza baş edemeyeceğimizi fark etmek bir zayıflık değil, insani bir durumdur. Bu noktada profesyonel destek almak, kişinin yaşam kalitesini artırabilir.
Unutmayın: Yalnız değilsiniz. Her duygunuz değerli, her adımınız anlamlı. Gerekirse bir uzmandan destek almak, bu süreci daha sağlıklı atlatmanıza yardımcı olabilir.
